Pantotenik asit eksikliği, suda çözünen ve B kompleks vitaminlerden birisi olan B5 vitamininin, vücutta ihtiyaç duyulan miktarın altında alınması sonucu ortaya çıkan, nadir görülen bir durumdur. B5 vitamini, vücutta önemli fonksiyonları olan koenzim A ve açil taşıyıcı protein gibi kimyasal bileşiklerin yapımında görev alır. Yağların ve proteinlerin sentezlenmesi ve metabolize edilebilmesi için de yine B5 vitaminine ihtiyaç vardır. B5 vitamini, aynı zamanda yağlar ve karbonhidratların parçalanarak enerji üretimi sağlanmasında rol alır.1,2 Diğer B5 vitamini faydaları arasında ise şunlar sayılabilir:
Pantotenik asit, hem hayvansal hem de bitkisel gıdaların hemen hemen hepsinde bulunan bir bileşen olduğundan, insanlarda eksikliği son derece nadir görülür. Bu nedenle sağlıklı ve çeşitli bir diyet ile beslenen bireylerde vitamin B5 eksikliği pek olası değildir. Bir kişide B5 vitamini eksikliği varsa genellikle çoklu besin eksiklikleri ile ilişkilidir ve bu durum, kişide ortaya çıkan pantotenik asit eksikliğine özgü etkilerin ayırt edilmesini zorlaştırır.4
Ciddi beslenme yetersizliği dışında pantotenat kinaz 2 (PANK2) geninde mutasyonu olan kişilerde de pantotenik asit yetersizliği riski artmıştır. PANK2 gen mutasyonları ayrıca pantotenat kinazla ilişkili nörodejenerasyon (PKAN) isimli genetik bir hastalığa da neden olabilir. Bu hastalık, ilerleyici bir hareket bozukluğu ile kendini gösterir ve dengede zayıflık, spastisite ve kas sertliğini gibi ciddi belirtilerle kendini gösterir. Birkaç çalışma raporunu, B5 vitamini takviyelerinin PKAN hastalığında görülen bu semptomları azaltabileceğini göstermiştir.5
B5 vitamini eksikliği belirtileri, diğer B grubu vitamin eksiklikleriyle benzerlikler taşır. Sıklıkla eksikliği, başka vitamin ya da minerallerdeki eksiklikle birliktelik gösterdiği için semptomların hangi eksikliğin sonucunda ortaya çıktığını ayırt etmek güç olabilir. Bununla birlikte B5 vitamini eksikliği sonucu görülebilen semptomlar, şunları içerebilir:
Peki eksiklik durumunda takviye B5 vitamini ne kadar süre kullanılmalı? Bu sorunun kesin bir yanıtı yoktur. Çünkü B5 vitamini eksikliğini gidermek için gerekli olan süre kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ayrıca süre, kişinin genel sağlık durumu, yaşı, cinsiyeti gibi faktörlere de bağlıdır. Bu nedenle, sizin için doğru olan süreyi öğrenmek için bir doktorunuza danışmanız daha doğru olacaktır.
B5 vitamini eksikliğinden korunmak için en etkili yol, sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı benimsemektir. Pantotenik asit, vücutta depolanamadığı için günlük olarak alınması gereken bir besin öğesidir. Aşağıdaki tabloda, B5 vitamini için yaş, cinsiyet ve özel durumlar için (hamile ve emziren kadınlar) günlük önerilen miktarlar verilmiştir.
Tablo 1 Yaşa Göre Günlük Önerilen B5 Vitamini Miktarı (RDI) 7
Yaş Aralığı/Durum | Önerilen Miktar (Kadın/Erkek) (mg/Gün) |
0-6 ay | 1.7 |
7-12 ay | 1.8 |
1-3 yıl | 2 |
4-8 yıl | 3 |
9-13 yıl | 4 |
14-18 yıl | 5 |
Gebelik | 6 |
Emzirme | 7 |
B5 vitamini eksikliği için tedavi edilmediği durumlarda doğrudan herhangi bir hastalığa neden olduğuna dair araştırmalardan elde edilen bir kanıt yoktur. Ancak böyle bir durumda doğal olarak yukarıda sözü edilen semptomların görülme olasılığı artacaktır. Siz de vitamin eksikliğini düşündüren belirtiler yaşıyorsanız, doktorunuza danışarak, önerisi doğrultusunda beslenme düzeni oluşturabilir ya da takviye vitamin desteği alabilirsiniz.
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Kaynakça
https://www.hsph.harvard.edu
https://www.medicalnewstoday.com
https://www.resmigazete.gov.tr
https://www.researchgate.net
https://www.ncbi.nlm.nih.gov
https://ods.od.nih.gov
Benzer Blog Yazıları
Yumurta akının cilde faydaları hakkında çok sınırlı çalışmalar olsa da bunlar genellikle yumurta akının bir gıda bileşeninden daha fazla olduğunu kanıtlar niteliktedir.
Sağlıklı beslenmenin temelini oluşturan yağlardan biri olan zeytinyağı, genel sağlık üzerindeki faydalarının yanı sıra cilt üzerindeki etkileri ile de dikkat çekicidir.