Cilt bariyeri protein, çeşitli lipidler, seramid, keratin gibi maddelerden oluşur ve cilt bariyerini oluşturan bu maddeler cildi korur. Çeşitli olumsuz faktörlerle bozulan cilt bariyeri, işlevini yapamaz hale gelebilir. Cilt sorunları, vücudun tamamını etkileyebileceği gibi el kuruluğu ve çatlamaya sebep olabilir. Zayıf bir cilt bariyeri, ellerde çatlama ve kuruluğa yol açabilir. Ellere yeterli bakım yapılmazsa cilt enfeksiyonu veya egzama gibi daha ciddi cilt sorunlarıyla karşılaşılabilir (1). Genel olarak ‘‘Ellerde çatlama ve yarılma neden olur?’’ sorusunun cevaplarından bazıları ise şunlardır:
Günlük olarak yapılan rutin işler, ellerin çatlamasına sebep olabilir. Bunun için uygun temizleyiciler, nemlendiriciler, güneş kremi kullanmak, bol su tüketmek ya da soğuk havalarda eldiven kullanmak gibi bazı yöntemler ile ellerin çatlamasının önüne geçilebilir ve yumuşaklığı geri kazandırılabilir (2). Ancak eller ve tırnaklar bu gibi dış etkenlerin dışında, bazı vitamin-mineral eksikliklerinden dolayı da çatlayabilir. Eller, kolajen üretimi azaldığında başta B vitamini olmak üzere diğer vitaminlerin eksikliğinde de daha çok çatlama eğilimi gösterebilir. Bunun dışında el kırışıklığı, yaşlılık lekeleri ve elastikiyet kaybına da sebep olabilen C vitamini eksikliğinde de ellerde çatlama ve yarılma görülebilir. Dermatologlar tarafından önerilen E vitamini içerikli nemlendirici kremler, ellerdeki ve tırnak etlerindeki çatlamaya fayda sağlayabilir. Bunlara ek olarak kalsiyum açısından zengin besinler tüketmek de tırnak bakımı için faydalı olabilir. Bazı durumlarda hekim tavsiyesi ile biotin eksikliğine bağlı el ve tırnak sorunları için biotin takviyesi önerilebilir (3).
El çatlakları küçük büyük fark etmeksizin, çoğu yaştan kişide görülen yaygın bir durumdur. El çatlaklarının görülmesinin birçok farklı nedeni olabilir. Ancak çoğu el çatlağı, düzenli nemlendirici krem kullanmak ve diğer bazı yöntemlerle geçebilir (4). Genel olarak ‘‘El çatlakları için ne yapılmalı?’’ sorusunun cevaplarından bazıları ise şunlardır:
Ellerde çatlama ve yarılma, bazı bakım uygulamaları ve koruyucu yöntemlerle hızlıca geçebilen bir durum olabilir. El çatlamasının önüne geçmek için uygulanacak bakım önerilerinden bazıları ise şöyle sıralanabilir:
Elleri yıkamak, mikroplardan ve kirlerden arınmanın en iyi yolu olabilir. Ancak el temizliğinde kullanılan sabun içerikli temizleyiciler cildi tahriş edebilir. Bunun önüne geçmek içinse el hijyeni için nemlendirici etkili sıvı sabunları tercih etmek veya kalıp sabun kullanacaksanız, cildin pH değerine uygun, içeriğinde gliserin, vazelin ve çeşitli bitkisel yağları barındıran bir ürün olmasına dikkat etmeniz olabilir (5).
Ellere düzenli nemlendirici kullanmak, el çatlaklarının önüne geçebileceği gibi ellerin daha genç ve daha dolgun görünmesini de sağlayabilir (5). Nemlendirici seçerken içeriğinde zengin yağların ve vitamin-minerallerin olduğu ürünleri tercih etmeniz gerekir. Bunun için ‘‘B5 vitamini nedir?’’ ve ‘‘Panthenol nedir?’’ konularını araştırmanız faydalı olabilir.
Eller, soğuk havadan olumsuz etkilendiği gibi güneşli günlerde de sıcaktan olumsuz etkilenebilir. Buna engel olmak için güneşe çıkmadan önce en az SPF 30 koruma faktörlü, geniş spektrumlu bir güneş koruyucu el kremi kullanmak gerekebilir (5).
El bakımının tam anlamıyla olması için tırnakları unutmamak gerekir. Çatlayan bir elde, tırnaklarda aynı şekilde etkilenip kolay kırılan ve pürüzlü bir halde olabilir. İyi bir tırnak bakımı için nemlendirmeye ek olarak E vitamini içeren yağları kullanabilir ve hekim tavsiyesi ile ihtiyacınızın olması halinde biotin takviyesi alabilirsiniz (5).
Vücudun yeterli suya sahip olmaması, cildin hidrasyon seviyelerini düşürür ve cilt bariyerini bozabilir. Bariyeri bozulan cilt, kuruyup çatlayabilir. Bunun önüne geçmek içinse en doğal yol, şüphesiz bol su içmektir. Bu nedenle cildin nem bariyerini korumak, ihtiyacı olan nemi vermek için bol su içmek ve dehidrasyona (su kaybı) sebep olan aşırı kafein, alkol tüketimini de sınırlamak gerekebilir (6). Genel olarak el çatlaması şikayeti olan kişilerin ‘‘Ellerin çatlamasına ne iyi gelir?’’ sorusuna verilebilecek en makul cevaplardan biri bol su içmek denilebilir.
“El bakımı nasıl yapılır?” içeriğimize de göz atarak el bakımı konusunda daha detaylı bilgiye ulaşabiilir, yumuşacık ve bakımlı ellere sahip olabilirsiniz.
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Kaynakça
https://www.webmd.com
https://www.healthline.com
https://www.webmd.com
https://www.healthline.com
https://www.webmd.com
https://www.healthline.com