1 Aylık Bebek Gelişimi
Yenidoğan olarak da anılan 1 aylık bebekler, sadece anne sütüyle beslenebilir. Anne sütünün yokluğunda ya da yetersizliğinde ise formül adı verilen bebek mamaları temel besin kaynağı olabilir. Bu dönemde bebeğiniz her istediğinde beslenmelidir. Doğumdan sonraki hafta içerisinde kilosunun %10’unu kaybedebilir, sonrasında hızla kilo alır ve uzar. Ay ay yenidoğan bebek gelişimi sırasında beyin de son derece hızlı gelişir. 1 aylık bebeğinizde aşağıdaki gelişmeleri gözlemleyebilirsiniz:
- Ellerini yumruk yapabilir.
- Parmaklarını ve yumruklarını ağzına götürebilir.
- Refleksleri gelişmeye başlar; yüksek sese zıplayarak ve ışığa gözlerini kapatarak tepki verebilir.
- Siyah-beyaz kontrastlı şekilleri görebilir.
- Yüzüne 20-30 cm yakınlıktaki objeleri inceleyebilir.
- Yüzleri dikkatle inceleyebilir.
- Tanıdık seslere kafasını sesin geldiği yöne çevirerek tepki verebilir.
- Boyun kasları henüz gelişmediğinden başını destek olmadan dik tutamaz.
- Karın üstü yatış pozisyonundayken başını sağa sola çevirebilir. (1)(2)
2 Aylık Bebek Gelişimi
2 aylık bebekler, tamamen anne sütü ya da formülle beslenmeye devam eder. Boyun kasları ilk aya göre gelişmiş olsa da yine de başını dik tutamaz. Kucakta tutarken boynun desteklenmesi gerekir. Aylara göre bebek gelişimi açısından 2 aylık bebeklerin dönüm noktaları şu şekilde sıralanabilir:
- Ağlama dışında anlamsız sesler çıkarır.
- Ağlarken onunla konuştuğunuzda ya da kucağınıza aldığınızda sakinleşir.
- Yüzünüzü dikkatle inceler.
- Yüzüne bakarak konuştuğunuzda ve gülümsediğinizde tepki verir.
- Oda içinde hareketlerinizi gözleriyle takip edebilir.
- Ayına uygun oyuncakları birkaç saniye inceleyebilir.
- Aynı anda hem kollarını hem bacaklarını hareket ettirebilir.
- Karın üstü pozisyonda boynunu kısa süreliğine dik tutabilir. (2)(3)
3 Aylık Bebek Gelişimi
3 ay bebekler için önemli dönüm noktalarından biridir. İlk iki aya göre daha hareketli ve dinamik olan bebeğiniz, sadece anne sütü ya da formülle beslenmeye devam eder. Refleksleri günden günde daha da gelişen bebeğiniz sizinle de daha çok etkileşime geçer. Ayına göre bebek gelişimi açısından el-göz koordinasyonunun gelişmeye başlaması öne çıkan 3 aylık bebeklerde dönüm noktaları şunlardır:
- Karın üstü pozisyondayken başını ve kollarını kullanarak üst bedenini yerden kaldırabilir.
- Yüz üstü ya da sırt üstü yatarken bacaklarını hızlıca hareket ettirir.
- Ellerini açıp kapayabilir.
- Oyuncakları elleriyle kavrar ve sallar.
- Sallanan nesnelere elleriyle vurur.
- Yüzleri dikkatle inceler.
- Yakın mesafedeki tanıdık objeleri ve insanları tanır.
- Sizin sesinize gülümseyerek tepki verebilir.
- Kahkaha atmaya başlayabilir.
- Agulamaya başlar. (2)(4)
4 Aylık Bebek Gelişimi
4 aylık bebekler çevreleriyle daha fazla etkileşim içine girer. Bu da beslenme saatlerine olan ilgide azalmaya ve uyku düzeninde geçici aksaklıklara neden olabilir. 4 aylık bebekler anne sütüyle ya da formülle beslenmeye devam eder. Çocuğun ay ay gelişimi açısından 4 aylık bebeklerde görülebilen başlıca gelişmeler şunlardır:
- Boyun kasları geliştiğinden başını dik tutabilir.
- Yakınındaki objeleri ve oyuncakları elleriyle kavrayabilir.
- Ellerini ve parmaklarını ilgiyle inceler.
- Dikkatinizi çekmek için size bakar, gülümser, çeşitli sesler çıkarır.
- Kendi kendine sesli kahkaha ya da çığlık atabilir.
- Onunla konuştuğunuzda çeşitli sesler çıkararak etkileşime girer.
- Sesinizi duyduğunda başını size doğru çevirir.
- Yüz üstü yatarken sırt üstü, sırt üstü yatarken yüz üstü dönebilir. (2)(5)
5 Aylık Bebek Gelişimi
Anne sütü veya formülle beslenmeye devam eden 5 aylık bebekler, doğum kilolarını genellikle ikiye katlamış olur. Çeşitli sesler çıkaran bebeğin dil gelişimi, büyük hızla sürer. Bu dönemde bebeğinizde diş çıkarma belirtileri de görmeye başlayabilirsiniz. 5 aylık bebek gelişiminde başlıca dönüm noktaları şunlardır:
- Kucağa oturtulduğunda başını dik tutabilir.
- Yüz üstü yatarken sırt üstü, sırt üstü yatarken yüz üstü dönebilir.
- Dik tutulduğunda bacaklarına ağırlık verebilir.
- Kavrama yeteneği güçlenir, objeleri eskisinden daha sıkı kavrar.
- Objeleri ve oyuncakları bir elinden diğerine geçirebilir.
- Görüşü güçlenir, el-göz koordinasyonu artar.
- Yabancılara ağlayarak tepki verebilir. (2)(6)(7)
6 Aylık Bebek Gelişimi
Aylık bebek gelişimi açısından 6. ay önemli bir dönüm noktasıdır. 6 aylık bebeklerin temel besin kaynağı anne sütü veya formül olsa da ek gıdaya geçiş bu ay itibariyle başlar. Bu gelişme, anne babalar için de heyecan vericidir. 6 aylık bebeklerde dikkat çeken dönüm noktaları şunlardır:
- Kısa süreliğine desteksiz oturabilir.
- Yüz üstü pozisyondayken kollarından destek alarak gövdesini yerden tamamen kaldırabilir.
- Kendisini aynada incelemeyi sever.
- Duyduğu sesleri taklit eder.
- Onunla konuştuğunuzda agulayarak karşılık vermeye çalışır.
- İsmiyle seslenildiğinde tepki verebilir.
- Yakınındaki objeleri uzanarak eline alır ve ağzına götürür.
- Tanıdığı insanlarla yabancıları ayırt edebilir. (2)(8)
7 Aylık Bebek Gelişimi
7 aylık bebeğiniz hala ek gıda ile tanışma sürecindedir. Ay ay bebek beslenmesi tablosu ile bebeğinizin ayına uygun besinleri belirleyebilir, doktorunuzun da yönlendirmesiyle bebeğinize yeni besinler tattırmaya devam edebilirsiniz. Ay ay bebek gelişimi açısından 7 aylık bebekleri aşağıdaki dönüm noktaları bekler:
- Her geçen gün daha uzun süre desteksiz oturabilir.
- Oturur pozisyondayken tutunarak ayağa kalkabilir ve bir süre tutunarak ayakta durabilir.
- Yüz üstü pozisyondayken kollarından aldığı destekle oturma pozisyonuna geçebilir.
- Objelere ve oyuncaklara erişmek için tüm vücuduyla uzanabilir.
- Bir kısmı görünmeyen objeleri bulabilir.
- Sesli-sessiz harfleri birleştirerek “baba, mama” gibi sözcükler türetebilir.
- Objeleri bir elinden diğerine geçirebilir, iki elindeki objeleri birbirine vurabilir.
- Kendi ismini tanır ve tepki verir.
- “Hayır” denilmesine tepki verir.
- Mutlu ya da mutsuz olduğunu çıkardığı seslerle belli edebilir. (9)(10)
8 Aylık Bebek Gelişimi
8 aylık bebekler, uzun süre desteksiz oturabilir. Baş parmak ve işaret parmaklarını kullanarak küçük cisimleri kavrayabilen ve ağızlarına götürebilen 8 aylık bebeklere parmak gıdalar sunulabilir. 8 aylık bebek gelişimi için başlıca dönüm noktaları şu şekilde sıralanabilir:
Yerde sürünerek ilerlemeye ya da emeklemeye başlayabilir.
Odanın farklı bir yerindeki objeye erişmek için sürünebilir ya da emekleyebilir.
Kendisine yuvarlanan bir topu geri yuvarlayabilir.
Oyuncağını elinden alındığında tepki gösterir, itiraz eder.
Ayrılık anksiyeti bu dönemde başlayabilir, yani bebek bakım verenleri odadan ayrıldığında ağlayarak tepki verebilir. (9)(11)
9 Aylık Bebek Gelişimi
Ay ay bebek gelişimi açısından önemli tarihlerden biri de 9. aydır. Bu ayda bebekler, çok daha mobil hale gelir. 9 aylık bebek gelişiminde öne çıkan dönüm noktaları şunlardır:
- Oturma pozisyonundayken tutunarak ayağa kalkabilir, kısa süreliğine destek almadan ayakta durabilir.
- Mobilyalara tutunarak sıralamaya başlayabilir.
- Yüz üstü yatarken kollarından destek alarak oturma pozisyonuna geçebilir.
- “Al, ver” gibi basit komutları anlayabilir ve uygulayabilir.
- “Anne, baba” kelimelerini anlamını bilerek kullanabilir.
- “Mamamama, babababa” gibi tekrarlayan sesler çıkarır.
- İşaret parmağıyla gösterilen yere bakabilir.
- İstediği şeyi işaret parmağı ile gösterebilir.
- Elinden düşen objeleri arar.
- Kucağa alınmak istediğinde kollarını size doğru uzatabilir.
- Yabancıların yanında huzursuz olabilir.
- “Ce-e” gibi bebek oyunlarını oynamayı sever. (9)(12)
10 Aylık Bebek Gelişimi
10 aylık bebeğiniz sizinle daha çok iletişim kurmaya başladığı için artık onun mizacına dair fikriniz olur. Ayrıca bebeğinizin zevkleri bu aylardan itibaren kişiselleşir; favori oyuncak, favori kitap tercihleri olabilir. İşte, 10 aylık bebeğinizin gelişimine dair başlıca dönüm noktaları:
- Emeklemesi hızlanır.
- Küçük nesneleri işaret parmağı ve baş parmağı arasında daha rahat kavrar.
- Kendi kendine oturup kalkmaya, tutunarak ayakta durmaya ve sıralamaya devam ederek yürüme alıştırmaları yapar. Bazı bebekler ilk adımlarını bu ay içinde atabilir.
- Sizin telefonla konuşma, saç tarama gibi hareketlerinizi taklit edebilir.
- Yüzünüzdeki jest ve mimikleri taklit edebilir.
- İsteklerini jestlerle anlatabilir.
- “El salla, alkışla” gibi komutları anlayarak uygulayabilir.
- Bazı sözcükleri öğrenebilir, objelerin ismini tanıyabilir.
- Objeleri boş bir kutuya koyabilir. (9)(13)
11 Aylık Bebek Gelişimi
Bebekler 11. aylarında doğum kilolarını yaklaşık olarak üçe katlar. 11 aylık bebekler uyanık oldukları saatlerde yürüme alıştırmaları yapar. Dil gelişimi de büyük bir hızla devam eder. 11 aylık bebek gelişiminde öne çıkanlar şunlardır:
- Anne ve babasına bilerek “anne, baba” şeklinde seslenir.
- Anne ve baba dışında birkaç kelime daha söyleyebilir.
- Bir yere tutunarak ayağa kalkabilir, desteksiz ayakta durabilir.
- Ayaktayken bir yere tutunarak eğilebilir, yerdeki objeleri alabilir.
- Mobilyalara tutunarak sıralayabilir.
- Elinizden tutarak yürüyebilir.
- Koltuklara ve diğer mobilyalara tırmanmayı sever.
- Çekmece karıştırmaya ilgi duyar.
- Basit komutları anlayarak yerine getirebilir.
- Kutuları iç içe, blokları üst üste yerleştirebilir.
- Sakladığınız şeyleri arayabilir, mesela bir battaniye altına sakladığınız oyuncağı bulabilir. (9)(14)
12 Aylık Bebek Gelişimi
Artık bir yaşını dolduran bebeğiniz ilk adımlarını atabilir. Ancak bebeğiniz henüz yürümeye başlamadıysa endişelenmeyin. Bazı bebekler, erken yürümeye başlarken bazıları 18. aya kadar bekleyebilir. 12 aylık bebek gelişimine dair önemli dönüm noktaları şu şekilde sıralanabilir:
- Başkalarının hareketlerini taklit eder.
- Anlamlı kelimelere benzer sesler çıkarır.
- Nesnelere kendine özgü isimler takabilir.
- Elinizden tutarak yürüyebilir.
- İlk adımlarını atmaya başlayabilir.
- Ce-e, “Tel sarar” gibi oyunları oynayabilir.
- Alkışlar, el sallar.
- Fincandan kendi başına su içebilir.
- İşaret parmağıyla gösterilen yere bakabilir, istediği şeyleri parmağıyla işaret edebilir. (9)(15)
Siz de ay ay bebek gelişimi tablosunu takip ederek bebeğinizin ilk yılında onun büyüme yolculuğuna yakından eşlik edebilirsiniz.
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Kaynakça
https://www.healthychildren.org
https://www.babycentre.co.uk
https://www.cdc.gov
https://www.healthychildren.org
https://www.cdc.gov
https://www.webmd.com
https://www.mayoclinic.org
https://www.cdc.gov
https://www.babycentre.co.uk
https://www.healthychildren.org
https://www.webmd.com
https://www.cdc.gov
https://www.webmd.com
https://www.webmd.com
https://www.cdc.gov