Bebeklerde Emzik Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Emzik Kullanmanın Faydaları Nelerdir?

Son yıllarda, bebeklerin ilk altı ay boyunca yalnızca anne sütü ile beslenmeleri konusunda yoğun bir teşvik bulunmaktadır. Pek çok önemli kurum ve kuruluş, anne sütünün sağlıklı ve zamanında doğmuş bebekler için en uygun besin olduğunu kabul eder. Ayrıca bebeklerin yaşamın ilk altı ayında sadece anne sütü ile beslenmelerini önerir.¹

Bebekler güçlü bir emme refleksine sahiptir ve emme işleminin, bebekleri sakinleştirmeye ve huzurlu tutmaya yardımcı olduğu da kanıtlanmıştır. Yapılan bir araştırmada, ebeveynlerin %80'inden fazlasının bebeklerinde emzik kullanma eğiliminde olduğu ortaya çıkmıştır.1 Bebeklerde emzik kullanımı faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Uykuya Dalmayı Kolaylaştırabilir

Bebekler emme içgüdüsü ile dünyaya gelirler. Hatta bazıları doğmadan önce parmaklarını emer. Emme, onların beslenmesini ve büyümesini sağlayan doğal bir davranıştır. Aynı zamanda rahatlatıcıdır.2 Yenidoğan bebeklerde emzik kullanımı, onların rahatlayarak uykuya dalmalarını kolaylaştırabilir. Uyandıklarında da kendilerini rahat hissederler. Bu da onların uykuya tekrar dönmelerine yardımcı olabilir.3 Bebeklerde emzik kullanımı bebeklerde uyku eğitimi yöntemleri arasında sayılabilir.

Dikkatlerini Dağıtabilir ve Sakinleştirebilir

Ay ay bebek gelişimi boyunca bebeklerin ruh hallerinde değişimler olur. Bazı dönemlerde kendilerini daha agresif ve huzursuz hissedebilirler. Bu gibi durumlarda da bebeklerde emzik kullanımı fayda sağlayabilir. Emzik emen bebekler genellikle genel karışıklıklar sırasında; kaygı veya korku hissettiklerinde, banyo yaparken, aşı yaptırırken, hasta ya da kolik olduklarında ağlarlar. Bu aynı zamanda sıklıkla merak edilen “Bebekler neden ağlar?” sorusuna özet bir yanıt olabilir. Bu gibi durumlarda onlara emzik vermek onları sakinleştirebilir ve/veya dikkatlerini dağıtabilir.³

Seyahat Sırasında Rahatlatabilir

Araba yolculuklarında ya da özellikle uçaklarda meydana gelen hava basıncı değişikliklerinde kaynaklanan kulak ağrısı, onların şiddetle ağlamalarına yol açabilir. Aynı zamanda sıkışık ortamlarda bulunmak, yolculuk sırasında ortamın çok sıcak ya da soğuk olması onların kaygılanmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda bebeklere emzik vermek, onların kaygılarını hafifletmeye ve basınç değişimlerine bağlı olarak gelişen kulak ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir.³

Ani Bebek Ölümü Sendromu Riskini Azaltabilir

Bebeklerde uyurken emzik kullanımı, onların daha hafif bir uyku geçirmelerine neden olarak ani bebek ölüm sendromu riskini azaltabilir.4 Nefes almakta zorlanan bir bebeğin uyanmasını sağlayabilir. Amerikan Pediatri Akademisi de ani bebek ölümü sendromuna karşı koruyucu olabileceği için uykudan ve şekerlemelerden önce bebeklere emzik verilmesini önerir.5 Olası boğulmaların önlenmesi için emziğin askısı veya kordonu olmadığından emin olunmalıdır.⁶

Bebeklerde Emzik Kullanımı Ne Zaman Başlamalıdır?

Anne sütü ile beslenen ve düzenli olarak emen bebekler 3 ila 4 haftalık olana ve emzirme rutinine alışana kadar onlara emzik verilmemesi önerilebilir. Bununla birlikte, sağlıklı, zamanında doğan bebeklerde sınırsız emzik kullanımına ilişkin bir çalışmada emzik kullanımının, emzirmenin devamlılığı üzerinde hiçbir etkisinin olmadığını gösterir.7 Dolayısıyla yeni doğmuş bebeğe emziğin ne kadar erken verilmesi gerektiği konusunda doğru ya da yanlış bir cevap yoktur. Ancak biberonla beslenen bebeklerde emzik kullanımı hemen başlayabilir.3 Yine de bebeğin, normal doğum kilosunda olmasını, memeye rahatça tutunmasını ve anne sütünün normal bir şekilde gelmesini beklemek faydalı olabilir.⁸

Bebeklerde Emzik Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Emzikler, bebeklerin aç olmadığı veya tok oldukları halde emme ihtiyacı hissettikleri zamanlarda hem ebeveynlerin hem de bebeklerin ağlama dönemlerini daha sakin bir şekilde atlatmalarına yardımcı olabilir. Bu nedenle, özellikle bebeklerin ilk aylarında emzikler ebeveynlere büyük bir destek sağlayabilir. Emzikler, bebeklerin ağlama dönemlerini hafifletmede etkili olabilir. Ancak emzik kullanımı konusunda karar verirken bazı önemli faktörleri düşünmek önemlidir. Bu bebeklerde emzik kullanımı yararları arasında bebeklerin sakinleşmesi, ağrının hissinin ve ani bebek ölümü sendromu riskinin azaltılması sayılabilir. Bebeklerde emzik kullanımı zararları arasında ise kulak enfeksiyonu riskini artırması, emmeyi bırakma eğiliminde olabilmesi, bebeklerde horlama¹¹ görülmesi, ve özellikle 2 yaşından sonra diş gelişimini olumsuz etkileyebilmesi sayılabilir.8 Artıları ve eksileri göz önünde bulundurulduğunda bebeklerde emzik kullanımının, ebeveynlerin ilk savunma hattı olmaması gerektiği söylenebilir.

Emzik Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Emziklerin uçları silindirik, bombeli, düz ve ortodontik olmak üzere birçok farklı şekle sahiptir. Çoğu bebek, yalnızca bir tür emziği tercih etme eğiliminde olduğundan, bebeğin en sevdiği emziği bulmadan önce birkaç farklı emzik şeklini denemek gerekebilir. Emzikler ayrıca 0-6 ay veya 6 ay ve üzeri gibi farklı boyutlara sahiptir. Genel olarak emzik boyutu bir tercih meselesi olsa da güvenlik nedeniyle emzik, bebeğin yaşına uygun olmalıdır. Çok küçük bir emzik boğulma riski oluşturabilir. Bebeklerde emzik seçimi yaparken bebeğin emziğin tamamını ağzına sokmasını önlemek için emziğin koruyucu kısmının en az 3.5 cm çapında olduğundan emin olunmalıdır. Bebeğin burnu, emziğin kalkanına değerse daha kolay nefes alabilmesi için kalkanda havalandırma delikleri de bulunmalıdır.⁷

Bebek Emziği Ne Zaman Değiştirilmelidir?

Bebeklerde emzik kullanımı öncesinde emziğin yırtık ya da çatlak olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bazı ebeveynler bebeklerine ağrı kesici, antibiyotik veya vitamin gibi bir ilaç verdikten hemen sonra emzik verirler. Bu ilaçlardan bazıları emzik malzemesinin bozulmasına neden olabilir. Emzikte herhangi bir hasar meydana gelmeden önce emzik değiştirilmelidir. Bu ortalama olarak emziğin her iki ayda bir değiştirilmesi anlamına gelir. Eğer emzikte gözle görülür bir hasar varsa daha önce değiştirilmelidir.²

Bebeklerde Emzik Kullanımı Gaz Yapar mı?

Gaz, genellikle fazladan havanın yutulmasından kaynaklanan, doğal bir durumdur. Bebekler biberondan ya da memeden beslenirken, ağlarken veya emzik emerken hava yutabilirler. Dolayısıyla emziğin kendisi gaz yapmasa da  bebek emziği emerken hava yutabilir ve bu da gaz oluşumuna yol açabilir.⁹

Bebeklerde Emzik Kullanımı Ne Zaman Bırakılmalıdır?

Bebek, emziği çiğneme oyuncağı veya diş kaşıyıcı olarak kullanmaya başladığında, onu emzikten vazgeçirmenin zamanı gelmiş olabilir. Bebeğin emziği emmek yerine çiğnediğinin bir işareti de sürekli salya akıtmasıdır.³

Bebekler büyüdükçe emzik kullanımının riskleri, faydalarından daha ağır basmaya başlar. Çoğu çocuk 2 ila 4 yaşları arasında emzik kullanmayı kendi başına bırakırken, bazılarının bu alışkanlığı bırakmak için yardıma ihtiyacı vardır. Çocuk emziği kullanmamayı seçtiğinde onu övmek, büyüdüğü için onunla gurur duyulduğunu belirtmek önemlidir.⁸

Bebekler 12 aylık olana kadar, emziği sadece uyku zamanı ve rahatlama için kullanmalarına izin vermek mantıklı bir seçim olabilir. Bu sürenin sonda onu emzikten vazgeçirmeyi planlamak; bebeğin emzik kullanma alışkanlığının doğal bir şekilde azalmasına yardımcı olabilir.²

Bebeklerde Emzik Bırakma Yöntemleri Nelerdir?

Emziğin nasıl ve ne zaman bırakılacağını konusu, çocukla  ilk gerçek çatışmanın yaşanmasına neden olabilir. Çünkü bebeklerin, yemek yemelerine ve kendilerini rahatlatmalarına yardımcı olan, doğuştan gelen bir emme refleksi vardır.10 Emziği bırakmak için uygulanabilecek yöntemlerin bazıları şu şekildedir:

Kullanım Zamanını Sınırlayın

Emziği sürekli kullanırken bırakmak güç olabilir. Bunun için yumuşak bir geçiş yapmak önerilebilir. Sözgelimi emziğin uykuyla bağdaştırılması ve uyku saati haricinde emzik kullanılmaması bir seçenek olabilir. Ya da emziğin yalnızca yatak odasında kullanılması gerektiği söylenebilir.¹⁰

Ona Alternatif Sunun

Emzik kullanma alışkanlığını bırakmak her zaman düşünüldüğü kadar olmadığında ona emziğin yerine koyabileceği farklı bir alternatif sunmak gerekebilir. Ona yumuşak bir battaniye ya da pelüş oyuncak gibi yumuşak ve sevimli bir alternatif sunmak önerilebilir.¹⁰

Tüm Emzikleri Ortadan Kaldırın

Doğru zaman geldiğinde evdeki tüm emzikleri ortadan kaldırmak, emzik alışkanlığından kurtulmak için bir seçenek olabilir. Çocuğun emziği bulan-maması onun bir miktar sinirlenmesine yol açacağı göz önünde bulundurulmalıdır.¹⁰

Kutlama Yapın

Emziğin belirlenen zamanda bırakılması konusunda anlaşıldıktan sonra aile arasında bir kutlama partisi yapmak; onu ödüllendirmenin ve övmenin iyi bir yolu olabilir. Kutlama sırasında ona emzik yerine kullanabileceği alternatifler de sunulabilir.¹⁰

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3653652
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2791560
https://www.healthline.com/health/parenting/newborn-pacifier
https://familydoctor.org/pacifiers-benefits-and-risks
https://www.nationwidechildrens.org/family-resources-education/family-resources-library/pacifiers-may-protect-against-sids
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sudden-infant-death-syndrome/symptoms-causes/syc-20352800
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/in-depth/pacifiers/art-20048140
https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=1&contentid=981
https://health.clevelandclinic.org/how-to-relieve-baby-gas
https://www.nationwidechildrens.org/family-resources-education/700childrens/2022/12/pacifiers
https://www.mgormandental.com/childrens-health/sleep-apnea-in-children