Pişik Nedir, Bebeklerde İnatçı Pişikler Nasıl Geçer?

Pişik Nedir? Pişik Çeşitleri Nelerdir?

Pişik denildiğinde hemen akla bebekler gelse de her yaştan insanın yaşamının bir döneminde karşılaşabileceği bir rahatsızlıktır. Çocuklar ve yetişkinlerde de görülebilen bir cilt enfeksiyonu olan pişik, sağlıklı derinin bozulup iltihaplanmasıyla oluşabilir ve deri döküntüsü, kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Pişik, basit bir rahatsızlık olarak görülse de tedavi edilmediğinde cilt yaralarına sebebiyet verebilir ve tedavi süreci uzayabilir. Özellikle yaz aylarında ve sıcak ortamlarda cildin hava almaması ile daha sık görülebilen pişik, en çok bezli bebeklerde, yatan hastalarda ve aşırı kilolu kişilerde daha fazla görülebilir. Terlemeye bağlı olarak parmak aralarında oluşan pişiğe, şiddetli kaşıntıyla birlikte mantarlar da eşlik edebilir. Vücudun büklüm yerlerinde de pişik olabilir ve bunlar özellikle kadınlarda göğüs altlarında, kızarık ve papülümsü bir görünümde olabilir. Cildin ıslak yerlerinden olan dudak çevresinde, kendini beyaz bir dokuyla da gösterebilir. Kilolu kişilerde ise iç bacak kısmında sürtünmeye bağlı pişikler, yine göbek sarkmasından kaynaklı pişikler ve koltuk altı bölgesinde, kasıklarda ve genital bölgelerde pişikler meydana gelebilir. 

Pişik Olmadan Önce Ne Yapılmalı?

Bebeklerde pişik sık görülebilen, olası bir cilt problemidir. Özellikle bebeklerin bez kullandıkları dönemlerde daha çok görülebileceği gibi bu süreçte gerekli önlemler alınmazsa sık sık kendini tekrar etme eğilimi gösterir ve cilt yaralarına dönüşebilir. Ancak alınacak bazı uygulamalarla bebeklerde pişik oluşumunun önüne kolaylıkla geçilebilir. Aşağıda bahsedeceğimiz bazı koruyucu yöntemler bebeğinizin pişik oluşumunu önleyebilir. 

• Sık bez değişimi: Özellikle yenidoğan bebeklerde sık sık dışkılama ve idrar daha çok olduğu için bez değişimi ciltte bakteri üremesinin önüne geçebilir ve bebeklerde pişik oluşumuna engel olabilir.
• Bez bölgesi temizliği: Bebeklerin alt değişimi sırasında uygulanacak temizlik yöntemleri pişik oluşumunu tetikleyebilir. Islak mendil kullanmak yerine, özellikle yenidoğan bebeklerde su dışında temizleyiciler kullanmak pişiğe sebebiyet verebilir.
• Bez boyutu: Bebeğin kilosuna uygun olmayan bezler pişiğe sebep olacağından, bebeği sıkmayan ya da bol gelmeyen doğru beden bezler tercih edilmesi pişiğin önüne geçebilir.
• Bez bölgesinin kuru tutulması: Bebeklerin bez bölgesinin temizliğinden sonra 3-5 dk kadar bir süre havalandırılması o bölgenin kuru kalmasına, dolayısıyla bebeklerde pişik oluşmasının önüne geçebilir.
• Pişik önleyici kremler: Her bez değişiminden sonra kullanılacak pişik önleyici kremler, cilt bariyerini koruyucu ve onarıcı özellikte olduğu için pişiğin engellenmesine fayda sağlayabilir. Pişik kremlerinin paraben, parfüm, alkol içermediğinden ve nemlendirici, koruyucu özelliğinin olmasına dikkat edilmelidir. 
• Giysi seçimi: Bebeklere, onları sıkacak kadar dar kıyafetler giydirmek pişiğe sebep olabileceğinden pamuksu, daha rahat giysiler tercih edilmesi ve  deterjan seçimine dikkat edilmesi pişiğin önüne geçebilir.

Pişik Neden Olur?

Anneler, bebeklerinin bakımı konusunda ne kadar hassas olsalar da bazı sıkıntılarla karşılaşabilirler. Bebeklerde pişik, bunların başında gelmesine rağmen tedavisinin kolay olduğu bir cilt problemidir. Ancak bebeklerin bakımında yapılan bazı hatalar ya da doğru bilinen yanlışlar pişiğe neden olabilir. Pişik belirtileri bebekten bebeğe değişse de, en çok sebep olan bazı faktörler şunlardır:

• Bebek bezinin uzun aralıklarla değiştirilmesi: cildin havasız kalmasına ve bakteri oluşumuna sebep olacağından pişik kaçınılmaz olabilir.
• Yanlış bebek bezi seçimi: Uygun kalite ve boyutta olmayan, bazı kimyasalları içeren bezler bebek cildinin ph yapısına uygun olmayabilir ve pişik yapabilir.
• Islak mendil kullanımı: Bebeklerde alt temizliği yaparken, alkollü, parfümlü ıslak mendil kullanımı pişiğe sebep olabilecek temel faktörlerden sayılabilir.
• Beslenme alışkanlıkları: Anne sütünden sonra ek gıdaya geçen bebeklerde pişik oluşabilir. Bebeğin yediği bazı asidik besinler, özellikle meyve sularının fazla tüketilmesi buna sebep olabilir.
• Bebeklerin terlemesi: Bebeklerin normalde fazla terlemesi, cildinde neme sebep olacağından, pişik için zemin hazırlayabilir. Bu sebeple bebeğin bulunduğu ortamın sıcaklığı ve giysilerinin kalınlığına dikkat edilmelidir.
• Aşırı hijyen: Özellikle titiz annelerin, bebeklerin altını temizlerken çok sık yıkaması yada banyo yaptırması cilde zarar verebilir. Temizlik esnasında; şampuan, temizleme jelleri kullanması, cildi kurutup bariyer dengesini bozabilir ve bu durum pişiğe sebep olabilir. Bu, bebeğin cildini savunmasız ve kuru bırakabilir. Ayrıca egzamayı şiddetlendirebilir.(3)
• İlaç kullanımı: Çeşitli bakteriyel enfeksiyonlarda veya diğer hastalıklarda verilen ilaçlar, vücutta floranın değişmesine ve cildin ph dengesinin bozulmasına sebep olabileceği için  pişiğe neden olabilir.
• İshal ve idrar yolları enfeksiyonu: Bebeklerde sık sık ishal durumu yada idrar yollarındaki hastalıklar, dışkının ve idrarın ciltte temasını artırabilir ve bu durum pişiğe sebep olabilir.
• Vitamin-mineral eksiklikleri: Bebeklerde görülen bazı vitamin eksiklikleri pişiğe sebep olabilecek bir etmendir. Provitamin B5, cildin yenilenmesi ve bariyerinde bulunan önemli bir madde olduğu için, pişik tedavisinde kullanılması, iyileşme sürecini hızlandırabilir. Provitamin B5 vitamini cildi hem nemlendiren hem de pişiğe karşı koruyucu etki sağlayabilir.

Pişik Belirtileri Nelerdir?

Pişik belirtileri, genellikle benzer karakteristik özellikler gösterebilen ve ciltte en çok bezli bölgelerde, kırmızı ve pürüzlü bir yapıda ortaya çıkabilir. Bebeklerin ciltleri, yetişkin bir bireyden daha ince olduğu için, bu durum onları, cilt problemlerine karşı daha açık hale getirebilir. Normal şartlarda, cildin üstünde koruyucu bir yağ tabakası bulunur ve bu yapı cildi tahrişlere korur. Ancak bu yapının çeşitli sebeplerle zarar görmesi, pişiğin de oluşmasına zemin hazırlayabilir. Bebeklerde pişik, poponun üst kısımlarına ve göbeğin alt taraflarına doğru da yayılabilir. Anneler, pişik olan bebeğin poposuna ellediğinde, özellikle bebek bezi değişiklikleri sırasında rahatsızlık, huzursuzluk veya ağlama olabilir.(2) Bu durum bebeklerinin canının yandığının işareti olabilir. 

Pişik Nasıl Geçer?

‘’Bebeklerde pişik nasıl geçer?’’ sorusu, annelerin doktorlara en çok yönelttiği sorulardan biridir.
Çeşitli koruyucu önlemler alınmasına rağmen geçmeyen inatçı pişikler mantar enfeksiyonuna sebep olabilir. Bu durumda doktorların reçete edeceği bazı mantar kremleri kullanılabilir. Bunların yanında da bazen evde uygulanabilecek doğal tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Yapılacak en iyi takviyelerden, içeriğinde bulunan birbirinden zengin vitaminler, proteinler, yağlar, doğal probiyotikler sayesinde bebeklerin yoğurt yemesi de ‘’Pişik en kolay nasıl geçer?’’ sorusuna cevap olabilir.

Antibiyotik Kullanımı Pişik Yapar mı?

Özellikle küçük yaştaki çocukların bağışık sistemi tam olarak gelişmediği için enfeksiyonel hastalıklarla daha çok karşı karşıya gelebilirler. Hastalık sırasında antibiyotik kullanımı, vücutta yararlı bakterilerin de yok olmasına sebep olabilir ve bebek dışkısı daha asidik hale gelebilir. Böylece cilt, tahrişe daha açık olabilir. Antibiyotik kullanan çocuklarda daha çok pişik görüldüğünden pişiğin önlenmesi için koruyucu alt bakımın düzenli olarak uygulanması, her bez değişiminden sonra pişik önleyici kremlerin kullanılması, annelerin bu konuda eğitilmesi önerilmektedir.(1)

Yetişkinlerde Pişik Sorunu

Yetişkinlerde pişik, genellikle bağışıklık sistemi düşük kişilerde daha çok görülebilir. Bağışıklık direnci düşük olan, özellikle kadın hastalarda vajinal bölgede oluşabilecek pişikler, ileriki dönemlerde önüne geçilmezse vajinal kandidiyazis sorununa dönüşebilir. Yetişkinlerde pişik, aşırı terleyen ve fazla kilo sorunu olan kişilerde de olabileceğinden, yetişkin insanların pişiğin önüne geçmek için kişisel temizliklerinde özenli olması gerekebilir. Özellikle pişik olabilecek bölgelerin temizliği, kuru tutulması, vücudun birbirine temas eden yerlerin temasının kesilmesi, önleyici pişik kremlerinin kullanılması bu sorunun önüne geçebilir. Bunların dışında sürekli yatan hastalarda buna bağlı pişikler meydana gelebilir. Bu durumlarda düzenli bakımın yapılması, doktor kontrolünde ilaç kullanılması ve cildin hava almasının sağlanması pişiğin seyri için önem arz edebilir. Yeterli bakımın yapılmadığı yatan hastalarda oluşan pişikler, ciddi yatak yaralarına cilt açılmalarına ve iritasyonlara sebep olabileceğinden mutlaka bir doktora danışmak gerekir.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça:

1-https://acikerisim.deu.edu.tr
2-https://www.mayoclinic.org
3-https://www.webmd.com